Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4991:2008 cho kiểm nghiệm vi sinh (nếu sử dụng trong xử lý môi trường, nước thải…). Hướng dẫn trình tự, hồ sơ và tư vấn thủ tục bởi Luật PVL Group.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn TCVN 4991:2008 cho kiểm nghiệm vi sinh
Khi sản phẩm có chứa vi sinh hoặc được sử dụng trong các hoạt động xử lý nước thải, rác thải, bùn thải hay cải tạo môi trường, việc đánh giá hoạt tính và độ an toàn vi sinh vật là yếu tố quan trọng trong kiểm soát chất lượng.
Tiêu chuẩn TCVN 4991:2008 – Vi sinh vật – Hướng dẫn chung để đếm vi sinh vật hiếu khí bằng kỹ thuật đếm khuẩn lạc ở 35 – 37°C được ban hành nhằm hướng dẫn phương pháp kiểm tra tổng số vi sinh vật hiếu khí, giúp xác định sự nhiễm khuẩn, hiệu quả hoạt động của vi sinh vật trong sản phẩm, hay kiểm soát chất lượng các chế phẩm xử lý môi trường.
Đối tượng áp dụng TCVN 4991:2008
Sản phẩm vi sinh dùng trong xử lý nước thải, môi trường;
Chế phẩm vi sinh nông nghiệp, thủy sản, phân bón hữu cơ vi sinh;
Mẫu nước thải, bùn thải, nước cấp cần kiểm nghiệm vi sinh;
Thực hiện báo cáo môi trường, hồ sơ đăng ký sản phẩm, công bố chất lượng.
2. Trình tự thủ tục kiểm nghiệm vi sinh theo TCVN 4991:2008
Để áp dụng tiêu chuẩn này trong quy trình đánh giá chất lượng sản phẩm hoặc mẫu thử trong lĩnh vực môi trường, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Chuẩn bị mẫu và lựa chọn phòng thử nghiệm
Lấy mẫu sản phẩm hoặc mẫu môi trường cần kiểm tra theo đúng quy trình;
Gửi mẫu đến phòng thử nghiệm được công nhận ISO/IEC 17025;
Yêu cầu rõ ràng phương pháp kiểm tra là theo TCVN 4991:2008.
Bước 2: Thực hiện thử nghiệm vi sinh theo quy trình tiêu chuẩn
Phòng thử nghiệm sẽ:
Cấy mẫu vào môi trường nuôi cấy phù hợp;
Ủ ở nhiệt độ từ 35°C đến 37°C trong khoảng thời gian từ 24 đến 72 giờ;
Đếm số khuẩn lạc phát triển và tính mật độ vi sinh vật trong mẫu;
Ghi nhận kết quả theo số CFU/g hoặc CFU/ml (colony forming unit).
Bước 3: Phân tích kết quả và đối chiếu với yêu cầu
Với sản phẩm xử lý môi trường chứa vi sinh, kết quả được dùng để chứng minh sản phẩm có hoạt tính sống;
Với sản phẩm không được phép chứa vi sinh gây hại, kết quả là căn cứ kiểm tra giới hạn nhiễm khuẩn;
So sánh với các tiêu chuẩn khác như QCVN, TCVN 10780 (phân bón), TCVN 10785 (xử lý môi trường), QCVN 62-MT, 14:2008/BTNMT (nước thải…).
Bước 4: Hoàn tất báo cáo và lập hồ sơ
Kết quả kiểm nghiệm sẽ được dùng trong các hồ sơ sau:
Đăng ký lưu hành sản phẩm;
Hồ sơ công bố chất lượng;
Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM);
Hồ sơ đăng ký kiểm định máy, thiết bị xử lý;
Chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy.
3. Thành phần hồ sơ áp dụng tiêu chuẩn TCVN 4991:2008
Việc kiểm nghiệm vi sinh theo TCVN 4991:2008 thường là một phần trong hồ sơ kỹ thuật phục vụ xin giấy phép hoặc chứng nhận chất lượng. Hồ sơ chuẩn gồm:
Hồ sơ pháp lý
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh;
Giấy phép đủ điều kiện sản xuất, gia công, phân phối sản phẩm vi sinh (nếu có);
Hồ sơ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu (đối với sản phẩm vi sinh môi trường).
Hồ sơ kỹ thuật
Mẫu sản phẩm cần kiểm tra;
Kết quả kiểm nghiệm vi sinh theo TCVN 4991:2008 (COA);
Phiếu lấy mẫu, biên bản giao nhận mẫu (nếu có);
Mô tả quy trình sản xuất, bảo quản, sử dụng sản phẩm.
Hồ sơ liên quan đến công bố chất lượng, môi trường
Hồ sơ công bố tiêu chuẩn chất lượng nội bộ (có viện dẫn TCVN 4991:2008);
Báo cáo ĐTM có kèm kết quả vi sinh trong nước thải, bùn thải;
Hồ sơ đăng ký công bố hợp quy (nếu áp dụng QCVN về nước thải, môi trường).
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN 4991:2008
Không thay thế TCVN 4991:2008 bằng các phương pháp thử khác
Dù nhiều đơn vị dùng các kỹ thuật nhanh như PCR, máy đo quang học, nhưng với sản phẩm cần công bố chất lượng hoặc đánh giá pháp lý, chỉ kết quả theo TCVN 4991:2008 hoặc tương đương quốc tế ISO 4833 mới được chấp nhận.
Thử nghiệm phải thực hiện tại phòng thử nghiệm đủ điều kiện
Doanh nghiệp không nên tự thử nghiệm bằng các phương tiện không kiểm soát;
Phòng thử nghiệm phải được công nhận ISO/IEC 17025 và có danh mục năng lực thử nghiệm theo TCVN 4991:2008.
Định kỳ kiểm tra để duy trì chất lượng sản phẩm vi sinh
Các chế phẩm vi sinh có thời gian sống nhất định, cần được kiểm tra định kỳ (3 tháng, 6 tháng…);
Việc không giám sát có thể dẫn đến sản phẩm mất hoạt tính, không đạt yêu cầu khi kiểm tra đột xuất.
Kết hợp TCVN 4991:2008 với các tiêu chuẩn khác
Trong xử lý môi trường, nên kết hợp thử vi sinh với các chỉ tiêu pH, BOD, COD, kim loại nặng;
Sản phẩm phân bón vi sinh cũng cần kiểm tra theo TCVN 10780:2015 (chế phẩm sinh học) và QCVN 01-189:2019/BNNPTNT (về an toàn sinh học).
5. Luật PVL Group – Tư vấn kiểm nghiệm vi sinh và hồ sơ kỹ thuật chuyên nghiệp
Là đơn vị tiên phong trong tư vấn pháp lý ngành môi trường và công bố chất lượng sản phẩm, Luật PVL Group cung cấp dịch vụ trọn gói từ kiểm nghiệm vi sinh đến hoàn thiện hồ sơ pháp lý:
Tư vấn nội dung kiểm nghiệm theo TCVN 4991:2008 phù hợp sản phẩm cụ thể;
Lấy mẫu, gửi thử nghiệm tại phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc gia;
Soạn hồ sơ công bố, đăng ký lưu hành, hồ sơ môi trường nhanh chóng, đúng quy định;
Đảm bảo kết quả được chấp thuận bởi cơ quan nhà nước: Sở TN&MT, Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế, v.v.
📞 Liên hệ tư vấn ngay: 097 211 8764
🌐 Tham khảo thêm thủ tục tại:
https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
