Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7383-1:2004 về an toàn máy nén. PVL Group hỗ trợ đánh giá, áp dụng tiêu chuẩn, lập hồ sơ kiểm định, xin chứng nhận nhanh chóng và đúng quy định.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7383-1:2004
TCVN 7383-1:2004 là Tiêu chuẩn quốc gia được ban hành dựa trên tiêu chuẩn châu Âu EN 1012-1:1996, quy định các yêu cầu an toàn chung đối với máy nén và hệ thống máy nén. Đây là phần 1 trong loạt tiêu chuẩn về an toàn máy nén, hướng đến việc:
Đảm bảo an toàn cho người vận hành và môi trường xung quanh;
Thiết lập các yêu cầu tối thiểu về thiết kế, chế tạo và thử nghiệm máy nén;
Hướng dẫn doanh nghiệp kiểm tra, kiểm định và vận hành đúng chuẩn.
Tiêu chuẩn áp dụng cho tất cả các loại máy nén khí, bao gồm:
Máy nén piston;
Máy nén trục vít;
Máy nén ly tâm;
Các hệ thống máy nén công nghiệp lắp cố định hoặc di động.
Tính bắt buộc của tiêu chuẩn
Dù TCVN mang tính tự nguyện, nhưng trong nhiều trường hợp, TCVN 7383-1:2004 được dẫn chiếu bắt buộc khi:
Doanh nghiệp xin kiểm định an toàn kỹ thuật máy nén;
Làm hồ sơ công bố hợp quy theo QCVN hoặc khi xuất khẩu sản phẩm;
Sử dụng trong các dự án công nghiệp, đấu thầu nhà nước, nơi yêu cầu thiết bị phải đạt tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn;
Là căn cứ trong giám sát an toàn vệ sinh lao động tại nhà máy.
Việc không áp dụng tiêu chuẩn này có thể dẫn đến vi phạm quy định về an toàn lao động, bị từ chối kiểm định, hoặc thậm chí gây sự cố vận hành nghiêm trọng.
Một số nội dung chính của TCVN 7383-1:2004
Yêu cầu an toàn về thiết kế khung vỏ, bộ phận quay, cụm nén;
Các biện pháp phòng ngừa cháy nổ, áp suất cao, nhiệt độ quá mức;
Cơ chế bảo vệ trong trường hợp lỗi điện, rò rỉ dầu hoặc khí;
Quy định về thiết bị bảo vệ: van an toàn, cảm biến áp suất, bộ ngắt tự động;
Phương pháp thử nghiệm an toàn trước và sau lắp đặt.
2. Trình tự áp dụng tiêu chuẩn TCVN 7383-1:2004 cho máy nén
Để áp dụng tiêu chuẩn đúng cách, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
Bước 1: Xác định loại máy nén và phạm vi áp dụng
Doanh nghiệp xác định rõ loại máy nén đang sử dụng hoặc sản xuất thuộc phạm vi điều chỉnh nào của tiêu chuẩn, cụ thể về:
Nguyên lý hoạt động (thể tích hay ly tâm);
Mức áp suất làm việc;
Môi chất được nén (khí trơ, khí dễ cháy…);
Điều kiện môi trường hoạt động.
Bước 2: Soát xét thiết kế, kết cấu và bộ phận máy theo tiêu chuẩn
Kiểm tra các yếu tố kỹ thuật:
Bộ phận quay và truyền động phải có tấm chắn bảo vệ;
Hệ thống đường ống, bình chứa phải chịu được áp suất làm việc tối đa (PS);
Có van xả áp suất dư, cảm biến quá nhiệt, khóa an toàn cơ học;
Hệ thống điện phải có tiếp địa, bảo vệ chống dòng rò, quá dòng;
Vỏ máy có cảnh báo an toàn và hướng dẫn sử dụng bằng tiếng Việt.
Bước 3: Thử nghiệm và kiểm tra theo yêu cầu TCVN 7383-1
Doanh nghiệp cần thực hiện:
Thử áp lực thủy lực, rò rỉ khí;
Kiểm tra độ bền cơ học của cụm nén;
Đo nhiệt độ vận hành, mức độ rung, độ ồn;
Đánh giá khả năng vận hành liên tục và tải cao.
Bước 4: Lập hồ sơ chứng minh sự tuân thủ tiêu chuẩn
Tài liệu bao gồm:
Kết quả thử nghiệm;
Biên bản đo kiểm;
Tài liệu kỹ thuật, sơ đồ cấu tạo máy nén;
Báo cáo đánh giá sự phù hợp (có thể theo ISO 12100, ISO 13849-1…).
Bước 5: Gửi hồ sơ kiểm định hoặc công bố hợp chuẩn/hợp quy
Nếu máy nén được sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu, hồ sơ này sẽ được gửi tới:
Tổ chức kiểm định được chỉ định (Quatest, Vinacontrol, ISOCERT…);
Hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành như Sở Công Thương, Cục An toàn lao động.
3. Thành phần hồ sơ chứng minh áp dụng TCVN 7383-1:2004
Hồ sơ đầy đủ bao gồm:
Văn bản đề nghị kiểm định kỹ thuật an toàn thiết bị;
Tài liệu kỹ thuật của máy nén: sơ đồ cấu tạo, thông số vận hành, bản vẽ 2D/3D;
Báo cáo kết quả thử nghiệm an toàn kỹ thuật theo TCVN 7383-1:2004;
Tài liệu chứng minh thiết bị có cơ cấu bảo vệ an toàn (vật lý, điện tử);
Phiếu kiểm tra cảm biến áp, nhiệt, thiết bị ngắt tự động;
Hồ sơ thiết bị đã lắp đặt, hình ảnh thực tế, vị trí vận hành;
Tài liệu hướng dẫn sử dụng và bảo trì;
Giấy chứng nhận xuất xứ (C/O), chất lượng (C/Q) (nếu máy nhập khẩu);
Biên bản kiểm tra lần trước (nếu là kiểm định định kỳ);
Văn bản cam kết tuân thủ tiêu chuẩn an toàn của doanh nghiệp.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng TCVN 7383-1:2004
Một số sai sót doanh nghiệp thường gặp:
Không áp dụng đầy đủ các mục bắt buộc của tiêu chuẩn → bị từ chối kiểm định;
Thiếu thiết bị bảo vệ (van an toàn, cảm biến…) → máy vận hành tiềm ẩn nguy cơ;
Không có tài liệu kỹ thuật bằng tiếng Việt → không đáp ứng điều kiện kiểm tra tại cơ sở;
Không thử nghiệm máy trước vận hành thực tế → dẫn đến tai nạn lao động, cháy nổ;
Chỉ áp dụng tiêu chuẩn nội bộ, không dẫn chiếu TCVN trong hồ sơ → không được chấp thuận trong công bố hợp quy, chứng nhận chất lượng.
TCVN 7383-1 liên quan tới nhiều chứng nhận kỹ thuật khác
Áp dụng tiêu chuẩn này là tiền đề để thực hiện:
Công bố hợp quy theo QCVN 01:2022/BCT hoặc QCVN chuyên ngành;
Kiểm định kỹ thuật an toàn lao động cho máy nén, bình áp lực;
Đánh giá rủi ro, phòng ngừa sự cố an toàn lao động theo ISO 45001;
Đáp ứng điều kiện sản xuất theo ISO 9001, ISO 14001…
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ áp dụng và đánh giá theo TCVN 7383-1:2004
Với nhiều năm kinh nghiệm tư vấn pháp lý và kỹ thuật trong lĩnh vực sản xuất, Luật PVL Group hỗ trợ doanh nghiệp:
Tư vấn áp dụng đầy đủ nội dung TCVN 7383-1:2004 cho máy nén khí;
Soạn thảo hồ sơ kỹ thuật, tài liệu đánh giá sự phù hợp;
Kết nối tổ chức kiểm định uy tín được Bộ chỉ định;
Hỗ trợ kiểm tra tại hiện trường, thử nghiệm thiết bị;
Đại diện doanh nghiệp trình nộp, giải trình và nhận chứng nhận an toàn kỹ thuật.
Tham khảo các bài viết liên quan tại: https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
