Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 4991:2008 cho kiểm nghiệm vi sinh sản phẩm in tiếp xúc thực phẩm. Vậy trình tự thực hiện ra sao?
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn TCVN 4991:2008 cho kiểm nghiệm vi sinh sản phẩm in tiếp xúc thực phẩm
Trong ngành bao bì in ấn phục vụ thực phẩm, các sản phẩm như túi đựng thực phẩm, màng nhựa, hộp in offset, nhãn mác, màng ép, tem dán… được sử dụng rộng rãi để bảo vệ hàng hóa và tăng tính nhận diện thương hiệu. Tuy nhiên, những loại bao bì này khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm cần đảm bảo không chỉ tính cơ học, hóa học mà còn an toàn về mặt vi sinh vật học.
TCVN 4991:2008 – Vi sinh vật trong thực phẩm và thức ăn chăn nuôi – Phương pháp phát hiện và đếm vi sinh vật hiếu khí (đếm khuẩn lạc ở 30°C) là tiêu chuẩn quốc gia quy định phương pháp kiểm tra tổng lượng vi sinh vật hiếu khí trong mẫu sản phẩm. Dù tiêu chuẩn này chủ yếu áp dụng trong thực phẩm, nhưng khi áp dụng cho bao bì in tiếp xúc thực phẩm, nó giúp xác định nguy cơ nhiễm khuẩn từ vật liệu in sang sản phẩm tiêu dùng.
Việc sử dụng giấy, màng nhựa, keo, mực in… không được vệ sinh tốt, hoặc nhiễm bẩn trong quá trình sản xuất, đóng gói, bảo quản có thể tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, gây hỏng thực phẩm, ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng và uy tín thương hiệu.
Áp dụng TCVN 4991:2008 vào kiểm nghiệm vi sinh vật trên sản phẩm in tiếp xúc thực phẩm là một trong những yêu cầu quan trọng để công bố chất lượng, chứng nhận hợp quy và xuất khẩu.
2. Trình tự thủ tục kiểm nghiệm vi sinh sản phẩm in theo TCVN 4991:2008
Bước 1: Xác định sản phẩm cần kiểm nghiệm
Các sản phẩm in cần thực hiện kiểm nghiệm vi sinh khi:
Dùng trực tiếp để chứa, bao gói thực phẩm (bao bì in bên trong);
Sử dụng trong môi trường độ ẩm cao, thực phẩm tươi sống, có dầu mỡ;
Bao bì sản xuất tại môi trường chưa kiểm soát vi sinh nghiêm ngặt;
Theo yêu cầu của đối tác xuất khẩu, hệ thống siêu thị, nhà máy thực phẩm FDI.
Bước 2: Lựa chọn phòng thử nghiệm được công nhận
Doanh nghiệp cần gửi mẫu sản phẩm in đến các đơn vị đủ năng lực thực hiện TCVN 4991:2008 như:
Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng QUATEST 1, 2, 3;
Trung tâm kiểm nghiệm thực phẩm, vật liệu bao bì được Bộ Y tế chỉ định;
Các phòng thử nghiệm đạt chuẩn ISO/IEC 17025:2017 về vi sinh vật học.
Bước 3: Chuẩn bị mẫu kiểm nghiệm
Mẫu gửi đi kiểm nghiệm cần:
Là mẫu thực tế từ lô sản xuất;
Không bị ô nhiễm chéo;
Bảo quản và vận chuyển đúng điều kiện khuyến cáo (đóng túi vô trùng, tránh ánh sáng trực tiếp, bảo quản lạnh nếu cần).
Số lượng mẫu tùy theo quy mô sản xuất, thường từ 3–5 mẫu/lô sản phẩm hoặc theo yêu cầu riêng của đối tác, cơ quan chứng nhận.
Bước 4: Thử nghiệm và đánh giá kết quả
Phương pháp áp dụng trong TCVN 4991:2008 bao gồm:
Đếm tổng số vi khuẩn hiếu khí phát triển ở nhiệt độ 30°C bằng phương pháp đổ đĩa;
Tính số khuẩn lạc/mẫu (CFU/g hoặc CFU/cm²);
Đánh giá so với mức giới hạn do Bộ Y tế, Codex hoặc tiêu chuẩn quốc tế quy định.
Thời gian thực hiện kiểm nghiệm: 5 – 7 ngày làm việc.
3. Thành phần hồ sơ kiểm nghiệm và công bố vi sinh sản phẩm in
Để phục vụ cho công bố chất lượng hoặc chứng nhận hợp quy bao bì in, doanh nghiệp cần chuẩn bị:
Phiếu kết quả thử nghiệm vi sinh sản phẩm in theo TCVN 4991:2008;
Bản mô tả sản phẩm: nguyên liệu, loại giấy/nhựa, mực in, keo, công nghệ in sử dụng;
Tiêu chuẩn kỹ thuật sản phẩm (TCVN hoặc TCCS);
Tài liệu truy xuất nguồn gốc nguyên liệu in;
Biên bản lấy mẫu hoặc xác nhận của đơn vị lấy mẫu được công nhận;
Bản công bố phù hợp quy định chất lượng nếu áp dụng trong nước;
Giấy tờ pháp lý doanh nghiệp (giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận in ấn…).
4. Những lưu ý quan trọng khi kiểm nghiệm vi sinh sản phẩm in theo TCVN 4991:2008
Lưu ý về giới hạn vi sinh vật
Không có giới hạn cụ thể trong TCVN 4991:2008 cho bao bì in, nhưng doanh nghiệp nên tham chiếu các quy định:
Quyết định 46/2007/QĐ-BYT – mức giới hạn tối đa vi sinh trong bao bì thực phẩm;
Hướng dẫn của FAO/WHO – Codex Alimentarius;
Yêu cầu cụ thể của từng nước nhập khẩu (FDA Hoa Kỳ, EU Regulation…).
Đối với bao bì đạt chuẩn, tổng số vi sinh hiếu khí nên < 10² CFU/cm².
Lưu ý về môi trường sản xuất
Việc đảm bảo sản phẩm in không nhiễm khuẩn phụ thuộc nhiều vào:
Vệ sinh nhà xưởng in bao bì thực phẩm;
Kiểm soát nguồn nguyên liệu (giấy, màng nhựa, keo, mực in);
Quy trình đóng gói vô trùng, không để sản phẩm in tiếp xúc không khí quá lâu;
Huấn luyện công nhân tuân thủ quy trình vệ sinh cá nhân.
Lưu ý về kiểm nghiệm định kỳ
Doanh nghiệp nên thực hiện kiểm nghiệm 3 – 6 tháng/lần, hoặc trước mỗi hợp đồng lớn, lô xuất khẩu;
Nên lưu giữ hồ sơ ít nhất 2 năm, phục vụ thanh tra, đối chiếu khi cần.
Lưu ý về xử phạt và hậu quả vi phạm
Nếu bao bì vi phạm vi sinh sẽ bị:
Từ chối nhập khẩu hoặc bị trả hàng;
Thu hồi toàn bộ lô hàng trong hệ thống siêu thị;
Bị phạt từ 30 – 70 triệu đồng theo Nghị định 119/2017/NĐ-CP;
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu và mất niềm tin của đối tác.
Lưu ý về tư vấn chuyên nghiệp
Việc áp dụng TCVN 4991:2008 trong ngành in đòi hỏi:
Hiểu rõ kỹ thuật vi sinh trong vật liệu in;
Biết cách soạn hồ sơ kỹ thuật, công bố chất lượng và chứng minh sự phù hợp;
Biết lựa chọn phòng thử nghiệm đủ năng lực và hợp lệ về pháp lý.
Luật PVL Group là đơn vị có năng lực hỗ trợ:
Tư vấn kiểm nghiệm vi sinh theo đúng TCVN 4991:2008;
Hướng dẫn doanh nghiệp chuẩn hóa quy trình in bao bì thực phẩm;
Soạn hồ sơ công bố chất lượng, hợp quy bao bì;
Kết hợp hỗ trợ xin chứng nhận ISO, CE, HACCP, ISO 22000, BRC, FDA… cho ngành in – bao bì thực phẩm.
Hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group – đối tác tin cậy trong lĩnh vực pháp lý và kỹ thuật ngành in bao bì, giúp bạn đảm bảo an toàn sản phẩm, đạt tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế.
Tham khảo thêm dịch vụ tại:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
