Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cho dự án cấp nước. Vậy quy trình lập và phê duyệt báo cáo ĐTM ra sao để đúng quy định?
1. Giới thiệu về báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cho dự án cấp nước
Trong bối cảnh các dự án phát triển hạ tầng ngày càng mở rộng, đặc biệt là lĩnh vực cấp nước sinh hoạt, sản xuất và công nghiệp, thì việc đảm bảo yếu tố môi trường là một trong những điều kiện bắt buộc để dự án được triển khai. Theo quy định tại Luật Bảo vệ môi trường 2020, các dự án cấp nước thuộc loại hình có tác động đến môi trường tự nhiên, nguồn nước và đời sống cộng đồng xung quanh, do đó phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) để được xem xét phê duyệt trước khi triển khai.
Báo cáo ĐTM là tài liệu phân tích, đánh giá tác động tiềm ẩn của dự án đến môi trường, bao gồm: đất, nước, không khí, hệ sinh thái, cảnh quan và sức khỏe cộng đồng. Mục đích chính của ĐTM là:
Nhận diện và dự báo các tác động tiêu cực của dự án tới môi trường.
Đề xuất các biện pháp giảm thiểu, phòng ngừa và quản lý rủi ro môi trường.
Đảm bảo tuân thủ quy chuẩn pháp luật về bảo vệ môi trường.
Là cơ sở pháp lý để cấp phép đầu tư, thi công và vận hành dự án.
Đối với các dự án cấp nước như: xây dựng nhà máy nước, hệ thống đường ống cấp nước liên tỉnh, hồ chứa phục vụ cấp nước, trạm bơm và xử lý nước, v.v., ĐTM là thủ tục bắt buộc nếu rơi vào một trong các trường hợp được quy định tại Phụ lục II Nghị định 08/2022/NĐ-CP.
Việc lập ĐTM đúng thời điểm, đúng yêu cầu không chỉ giúp dự án sớm được phê duyệt mà còn tạo nền tảng cho vận hành ổn định, bền vững và thân thiện với môi trường.
2. Trình tự thủ tục lập và phê duyệt báo cáo ĐTM cho dự án cấp nước
Căn cứ Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP, trình tự lập và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường cho dự án cấp nước được thực hiện theo các bước sau:
Bước 1: Xác định đối tượng phải lập ĐTM
Không phải mọi dự án cấp nước đều bắt buộc lập ĐTM. Theo quy định, dự án thuộc một trong các tiêu chí sau phải lập:
Xây dựng nhà máy cấp nước có công suất từ 10.000 m³/ngày đêm trở lên.
Xây hồ chứa, hồ điều tiết có diện tích lưu vực từ 100 ha.
Dự án có tác động đến khu dân cư, hệ sinh thái tự nhiên.
Dự án trên địa bàn từ 2 tỉnh/thành phố trở lên.
Nếu dự án có quy mô nhỏ hơn hoặc ít tác động hơn, có thể chỉ cần lập kế hoạch bảo vệ môi trường hoặc lập ĐTM giản lược.
Bước 2: Thuê đơn vị có đủ năng lực lập báo cáo ĐTM
Chủ đầu tư phải lựa chọn tổ chức tư vấn môi trường có chứng chỉ hành nghề, đội ngũ chuyên môn phù hợp để thực hiện khảo sát, đánh giá và lập báo cáo. Việc sử dụng đội ngũ tư vấn yếu kém có thể dẫn đến báo cáo bị trả lại, kéo dài tiến độ phê duyệt.
Bước 3: Tiến hành khảo sát và xây dựng nội dung ĐTM
Tổ chức lập báo cáo tiến hành:
Khảo sát thực địa khu vực dự án.
Đánh giá hiện trạng môi trường đất, nước, không khí, hệ sinh thái.
Phân tích các yếu tố kỹ thuật của dự án: quy mô, vị trí, nguồn nguyên liệu, nước sử dụng, nước thải, chất thải rắn,…
Dự báo tác động trong các giai đoạn: xây dựng, vận hành, đóng dự án (nếu có).
Đề xuất biện pháp giảm thiểu, xử lý, giám sát môi trường phù hợp.
Nội dung ĐTM được xây dựng dựa theo mẫu quy định tại Thông tư 02/2022/TT-BTNMT.
Bước 4: Tổ chức tham vấn cộng đồng
Trước khi nộp phê duyệt, đơn vị tư vấn cần tổ chức tham vấn ý kiến cộng đồng dân cư, UBND cấp xã nơi thực hiện dự án và ghi nhận ý kiến bằng văn bản. Đây là phần bắt buộc trong ĐTM để đảm bảo tính khách quan, minh bạch và hạn chế khiếu nại về sau.
Bước 5: Nộp hồ sơ thẩm định báo cáo ĐTM
Hồ sơ được nộp tại:
Bộ Tài nguyên và Môi trường nếu dự án thuộc thẩm quyền cấp Bộ (liên tỉnh, có yếu tố nước ngoài, hoặc công suất lớn).
Sở Tài nguyên và Môi trường cấp tỉnh nếu dự án trong địa bàn một tỉnh.
Cơ quan tiếp nhận sẽ thành lập hội đồng thẩm định chuyên ngành gồm các chuyên gia độc lập để đánh giá báo cáo.
Bước 6: Trình phê duyệt và nhận kết quả
Sau khi báo cáo được thông qua, cơ quan chức năng sẽ ban hành Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Chủ đầu tư có trách nhiệm:
Triển khai đúng theo nội dung ĐTM được duyệt.
Báo cáo kết quả thực hiện biện pháp môi trường định kỳ.
Không được điều chỉnh dự án trái nội dung ĐTM đã được phê duyệt.
Thời gian phê duyệt từ 30 – 45 ngày làm việc nếu hồ sơ đầy đủ.
3. Thành phần hồ sơ lập và xin phê duyệt báo cáo ĐTM cho dự án cấp nước
Bộ hồ sơ đề nghị thẩm định và phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường bao gồm:
Văn bản đề nghị thẩm định ĐTM theo mẫu quy định.
Báo cáo ĐTM hoàn chỉnh, có chữ ký của chủ đầu tư và tổ chức lập báo cáo.
Tóm tắt báo cáo ĐTM (trình bày bằng hình ảnh, bảng biểu dễ hiểu).
Bản sao quyết định chủ trương đầu tư hoặc giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.
Bản vẽ, sơ đồ quy hoạch, thiết kế cơ sở của dự án.
Biên bản và tài liệu chứng minh đã tham vấn cộng đồng.
Các tài liệu pháp lý khác: hồ sơ pháp lý khu đất, giấy tờ hợp pháp của đơn vị tư vấn…
Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ là yếu tố quan trọng giúp tiết kiệm thời gian thẩm định, tránh trả hồ sơ và kéo dài tiến độ dự án.
4. Những lưu ý quan trọng khi lập và xin phê duyệt ĐTM cho dự án cấp nước
Lưu ý về thời điểm lập ĐTM
Chủ đầu tư cần lập ĐTM trước khi triển khai thi công dự án. Nếu đã xây dựng hoặc triển khai hạng mục chính khi chưa có ĐTM, có thể bị xử phạt từ 100 – 500 triệu đồng theo quy định tại Nghị định 45/2022/NĐ-CP.
Lưu ý về nội dung và tính logic của báo cáo
Nội dung ĐTM không nên sao chép máy móc từ các dự án khác. Cơ quan thẩm định hiện nay yêu cầu rất cao về:
Tính cập nhật và cụ thể theo điều kiện địa phương.
Biện pháp giảm thiểu thực tế, khả thi, không mang tính hình thức.
Có sự tích hợp giữa các giải pháp kỹ thuật và pháp lý rõ ràng.
Lưu ý về sự tham vấn cộng đồng
Nếu không thực hiện đúng trình tự tham vấn, ĐTM có thể bị trả lại hoặc bị khiếu nại sau này. Do đó, cần tham vấn thực tế, có biên bản ghi nhận đầy đủ ý kiến, đặc biệt là phản hồi của người dân bị ảnh hưởng.
Lưu ý khi có sự thay đổi dự án
Nếu sau khi được phê duyệt ĐTM mà dự án thay đổi quy mô, công nghệ, vị trí hoặc phương án xử lý môi trường, chủ đầu tư phải lập lại hoặc điều chỉnh báo cáo ĐTM. Không được sử dụng báo cáo cũ nếu không còn phù hợp thực tế.
Lưu ý về đơn vị tư vấn và hỗ trợ pháp lý
Lập ĐTM không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn là một quy trình pháp lý phức tạp. Doanh nghiệp nên làm việc với đơn vị tư vấn chuyên nghiệp như Luật PVL Group để:
Tư vấn loại hình môi trường cần lập: ĐTM hay kế hoạch bảo vệ môi trường.
Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, hợp lệ.
Đại diện làm việc với cơ quan nhà nước, hội đồng thẩm định.
Cam kết đúng tiến độ, chất lượng và hiệu quả pháp lý.
Với nhiều năm kinh nghiệm thực hiện hồ sơ môi trường cho các dự án cấp nước trên toàn quốc, Luật PVL Group cam kết hỗ trợ doanh nghiệp một cách nhanh chóng, tiết kiệm và chính xác.Hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group – đối tác pháp lý chuyên sâu trong lĩnh vực môi trường, xây dựng, nước sạch và hạ tầng kỹ thuật.
Xem thêm các bài viết liên quan tại: https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
