Khi nào quyền thừa kế theo pháp luật của một người bị tước bỏ? Bài viết giải đáp chi tiết quy định pháp luật, ví dụ minh họa, các vấn đề thực tế và lưu ý quan trọng về việc tước quyền thừa kế.
1. Khi nào quyền thừa kế theo pháp luật của một người bị tước bỏ?
Quyền thừa kế theo pháp luật của một người có thể bị tước bỏ trong các trường hợp nhất định được quy định tại Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015. Đây là các trường hợp mà hành vi hoặc vi phạm của người đó làm mất quyền thừa kế đối với di sản để lại. Cụ thể:
– Người bị kết án cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc danh dự của người để lại di sản
Nếu một người có hành vi giết hoặc gây thương tích nghiêm trọng đến tính mạng hoặc sức khỏe của người để lại di sản, người đó sẽ bị tước quyền thừa kế. Điều này nhằm đảm bảo rằng người thừa kế không được hưởng lợi từ hành vi trái đạo đức.
– Người cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe của đồng thừa kế để tranh giành di sản
Trong trường hợp người thừa kế cố ý giết hoặc gây thương tích nghiêm trọng đối với người đồng thừa kế khác để chiếm đoạt toàn bộ hoặc một phần di sản, quyền thừa kế của họ sẽ bị loại bỏ.
– Người ép buộc, lừa dối hoặc ngăn cản người để lại di sản lập di chúc
Nếu một người dùng vũ lực, đe dọa hoặc các hành vi trái pháp luật khác để ngăn cản người để lại di sản lập hoặc sửa đổi di chúc, họ cũng sẽ bị tước quyền thừa kế.
– Người giả mạo, sửa đổi hoặc tiêu hủy di chúc
Các hành vi giả mạo, sửa đổi hoặc tiêu hủy di chúc trái pháp luật nhằm trục lợi cá nhân cũng là căn cứ để loại bỏ quyền thừa kế của người vi phạm.
– Người không thực hiện nghĩa vụ nuôi dưỡng hoặc phụng dưỡng người để lại di sản
Những người được xác định có nghĩa vụ nuôi dưỡng hoặc phụng dưỡng người để lại di sản nhưng cố ý không thực hiện cũng bị mất quyền thừa kế, trừ trường hợp họ đã được người để lại di sản tha thứ trước khi qua đời.
2. Ví dụ minh họa về việc tước quyền thừa kế theo pháp luật
Ông Nguyễn Văn A qua đời, để lại di sản gồm một căn nhà và một số tiền tiết kiệm. Trước khi qua đời, ông A sống cùng con trai cả (ông B) và con trai út (ông C).
Trong thời gian ông A còn sống, ông B thường xuyên hành hung và xúc phạm ông A để buộc ông chuyển nhượng toàn bộ tài sản cho mình. Sau khi ông A qua đời, ông C đã khởi kiện tại tòa án, yêu cầu tước quyền thừa kế của ông B.
Phán quyết của tòa án:
Căn cứ vào các chứng cứ cho thấy ông B đã có hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến sức khỏe và danh dự của ông A, tòa án quyết định tước quyền thừa kế của ông B. Toàn bộ di sản của ông A được chia cho ông C và các đồng thừa kế khác (nếu có).
3. Những vướng mắc thực tế về việc tước quyền thừa kế
– Thiếu chứng cứ xác thực
Trong nhiều trường hợp, hành vi xâm phạm hoặc trái pháp luật của người thừa kế không được ghi nhận hoặc có chứng cứ không rõ ràng, dẫn đến khó khăn trong việc khởi kiện và yêu cầu tước quyền thừa kế.
– Sự phản đối từ các đồng thừa kế khác
Không phải lúc nào các đồng thừa kế cũng đồng thuận về việc tước quyền thừa kế của một người. Điều này có thể dẫn đến tranh chấp kéo dài, làm phức tạp thêm quá trình giải quyết thừa kế.
– Hiểu nhầm về điều kiện tước quyền thừa kế
Nhiều người thừa kế hiểu sai rằng bất kỳ hành vi vi phạm nhỏ nào cũng có thể dẫn đến việc bị tước quyền thừa kế. Trên thực tế, chỉ các hành vi nghiêm trọng và được pháp luật quy định cụ thể mới đủ cơ sở pháp lý.
– Tốn thời gian và chi phí kiện tụng
Quá trình khởi kiện để yêu cầu tước quyền thừa kế thường kéo dài và đòi hỏi chi phí lớn, đặc biệt khi vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp.
4. Những lưu ý cần thiết khi yêu cầu tước quyền thừa kế
– Thu thập chứng cứ đầy đủ
Người yêu cầu tước quyền thừa kế cần chuẩn bị đầy đủ chứng cứ như lời khai nhân chứng, tài liệu pháp lý, và các chứng cứ liên quan để chứng minh hành vi vi phạm của người bị yêu cầu tước quyền.
– Tuân thủ quy trình pháp lý
Việc yêu cầu tước quyền thừa kế cần thực hiện đúng quy trình theo quy định của pháp luật, bao gồm việc nộp đơn khởi kiện, cung cấp hồ sơ chứng cứ và tham gia các phiên xét xử tại tòa án.
– Tôn trọng các quy định về thừa kế bắt buộc
Mặc dù quyền thừa kế của một người bị tước bỏ, nhưng họ vẫn có thể được hưởng phần thừa kế bắt buộc nếu pháp luật có quy định (ví dụ: cha mẹ, con cái chưa thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự).
– Tham khảo ý kiến luật sư
Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tăng cơ hội thành công, các bên liên quan nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực thừa kế.
5. Căn cứ pháp lý
– Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về các trường hợp bị tước quyền thừa kế.
– Điều 610 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định chung về quyền thừa kế.
– Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về nghĩa vụ tài sản của người thừa kế.
– Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP: Hướng dẫn giải quyết tranh chấp về thừa kế.
Kết luận
Quyền thừa kế theo pháp luật của một người có thể bị tước bỏ nếu người đó có hành vi vi phạm nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, danh dự của người để lại di sản hoặc các đồng thừa kế khác. Việc thực hiện đúng quy trình pháp lý và thu thập đầy đủ chứng cứ sẽ giúp các bên bảo vệ quyền lợi chính đáng. Hãy liên hệ Luật PVL Group để được tư vấn và hỗ trợ trong các vấn đề pháp lý liên quan đến thừa kế.
Liên kết nội bộ: Chuyên mục thừa kế tại Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc tại Báo Pháp luật
