Khi nào tài sản thừa kế theo pháp luật được chia cho người thừa kế xa hơn hàng thứ ba?

1. Khi nào tài sản thừa kế theo pháp luật được chia cho người thừa kế xa hơn hàng thứ ba?

Người thừa kế xa hơn hàng thứ ba có được hưởng tài sản thừa kế không?

Theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015, di sản thừa kế chỉ được chia cho người thừa kế xa hơn hàng thứ ba trong trường hợp tất cả các hàng thừa kế trước đó không còn ai đủ điều kiện hoặc không có ai nhận thừa kế. Cụ thể:

Các trường hợp áp dụng

1. Không còn ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất, thứ hai và thứ ba:
   • Hàng thừa kế thứ nhất (vợ/chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi).
   • Hàng thừa kế thứ hai (ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột).
   • Hàng thừa kế thứ ba (bác, chú, cậu, cô, dì ruột, cháu ruột gọi người để lại di sản là ông bà cố).
     Nếu tất cả các hàng thừa kế trên không còn ai hoặc không ai chấp nhận nhận tài sản, tài sản thừa kế sẽ được chia cho những người có quan hệ họ hàng xa hơn với người để lại di sản.
2. Không có di chúc:
   • Nếu người để lại di sản không có di chúc, việc chia tài sản sẽ tuân theo quy định pháp luật và mở rộng đến những người có quan hệ họ hàng xa.
3. Người thừa kế từ chối nhận di sản:
   • Khi các người thừa kế thuộc hàng thừa kế trước từ chối nhận di sản hợp pháp, tài sản sẽ được chuyển sang cho người thừa kế xa hơn.
4. Người thừa kế bị truất quyền thừa kế:
   • Nếu tất cả các hàng thừa kế trước bị tước quyền thừa kế do hành vi vi phạm pháp luật hoặc không đủ điều kiện nhận thừa kế, tài sản sẽ được chia cho người thừa kế xa hơn.

Quy định mở rộng:

• Tài sản thừa kế được chia cho người thừa kế xa hơn dựa trên nguyên tắc công bằng và sự tương đồng quan hệ huyết thống hoặc nuôi dưỡng với người để lại di sản.
• Nếu không còn ai thuộc bất kỳ hàng thừa kế nào, tài sản sẽ thuộc về Nhà nước theo quy định tại Điều 622 Bộ luật Dân sự.

Như vậy, tài sản thừa kế chỉ được chia cho người thừa kế xa hơn hàng thứ ba khi không còn ai trong ba hàng thừa kế đầu tiên hoặc không ai nhận di sản.

2. Ví Dụ Minh Họa

Ví dụ thực tế:
Ông A qua đời, không để lại di chúc. Tài sản thừa kế của ông gồm:

• Một căn nhà trị giá 5 tỷ đồng.
• Một khoản tiết kiệm 1 tỷ đồng.

Hàng thừa kế của ông A:

• Không còn ai thuộc hàng thừa kế thứ nhất (vợ, cha mẹ, con cái đều đã mất).
• Hàng thừa kế thứ hai (ông bà nội, ông bà ngoại, anh chị em ruột) cũng không còn ai.
• Hàng thừa kế thứ ba chỉ còn một người là bác họ xa (ông B), thuộc hàng thừa kế xa hơn.

Phân chia tài sản:

• Tài sản 6 tỷ đồng được chuyển cho ông B (người có quan hệ họ hàng xa với ông A) do không còn ai thuộc ba hàng thừa kế đầu tiên.

3. Những Vướng Mắc Thực Tế

Việc chia tài sản thừa kế cho người thừa kế xa hơn hàng thứ ba thường gặp các vấn đề như:

• Khó xác định người thừa kế:
  Việc xác minh quan hệ họ hàng xa thường gặp khó khăn, đặc biệt khi không có giấy tờ hoặc thông tin rõ ràng.
• Tranh chấp giữa các bên họ hàng:
  Những người họ hàng xa có thể xảy ra mâu thuẫn về việc ai có quyền nhận thừa kế, đặc biệt khi tài sản có giá trị lớn.
• Thời gian xử lý kéo dài:
  Việc tìm kiếm và xác minh người thừa kế xa hơn có thể kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng đến việc quản lý và sử dụng tài sản.
• Không rõ ràng trong quyền sở hữu:
  Một số người thừa kế xa có thể không đủ giấy tờ để chứng minh quyền thừa kế, dẫn đến việc tranh chấp tại Tòa án.
• Trường hợp tài sản không thể chia nhỏ:
  Các tài sản như đất đai, nhà cửa có thể không chia nhỏ được, gây khó khăn trong việc phân chia công bằng.

4. Những Lưu Ý Cần Thiết

• Chuẩn bị giấy tờ chứng minh quan hệ họ hàng:
  Người thừa kế xa hơn cần cung cấp đầy đủ giấy tờ như giấy khai sinh, giấy tờ nhận con nuôi hoặc các văn bản pháp lý khác chứng minh quan hệ với người để lại di sản.
• Tìm kiếm người thừa kế khác trước khi phân chia:
  Cơ quan có thẩm quyền cần thông báo công khai để tìm kiếm người thừa kế thuộc các hàng thừa kế trước trước khi quyết định phân chia cho người thừa kế xa hơn.
• Ưu tiên hòa giải:
  Các bên liên quan nên cố gắng hòa giải để tránh mất thời gian và chi phí cho các tranh chấp không cần thiết.
• Hiểu rõ quyền và nghĩa vụ:
  Người thừa kế xa hơn cần nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đặc biệt khi tài sản thừa kế kèm theo nghĩa vụ tài chính.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý:
  Trong trường hợp phức tạp hoặc tranh chấp kéo dài, nên tìm đến luật sư hoặc tổ chức tư vấn pháp lý để được hỗ trợ.

5. Căn Cứ Pháp Lý

• Bộ luật Dân sự năm 2015:
  • Điều 611: Thời điểm và địa điểm mở thừa kế.
  • Điều 651: Quy định về hàng thừa kế.
  • Điều 652: Quy định về thừa kế thế vị.
  • Điều 622: Tài sản không có người thừa kế thuộc về Nhà nước.
• Nghị định 23/2015/NĐ-CP: Quy định về công chứng và chứng thực các văn bản liên quan đến thừa kế.

Liên kết nội bộ: Để tìm hiểu thêm về các vấn đề thừa kế, mời bạn tham khảo chuyên mục Thừa kế tại Luật PVL Group.

Liên kết ngoại: Thông tin pháp luật hữu ích cũng có thể được tìm thấy tại Báo Pháp Luật Online.

Kết luận: Tài sản thừa kế theo pháp luật chỉ được chia cho người thừa kế xa hơn hàng thứ ba khi không còn ai trong ba hàng thừa kế đầu tiên. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và tuân thủ quy định pháp luật là cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan. Nếu cần hỗ trợ, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được tư vấn chi tiết!