Quy định về việc chia tài sản chung của vợ chồng trong trường hợp không có con là gì?

1) Quy định về việc chia tài sản chung của vợ chồng trong trường hợp không có con là gì?

Quy định về việc chia tài sản chung của vợ chồng trong trường hợp không có con được quy định theo pháp luật Việt Nam, đặc biệt là Bộ luật Dân sự 2015 và Bộ luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Khi một bên trong quan hệ hôn nhân qua đời mà không có con, tài sản chung của hai vợ chồng sẽ được chia thừa kế theo quy định pháp luật hoặc theo di chúc của người đã mất, nếu có.

Trong trường hợp này, thứ tự thừa kế đóng vai trò quan trọng. Theo Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo pháp luật được chia làm ba hàng thừa kế. Khi vợ hoặc chồng mất mà không để lại di chúc và không có con, thì tài sản chung sẽ được chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Những người này bao gồm cha mẹ của người đã mất, ông bà và người vợ hoặc chồng còn sống.

Khi chia tài sản, tài sản chung của hai vợ chồng sẽ được phân đôi. Phần tài sản thuộc về người đã mất sẽ được xem xét để chia theo quy định thừa kế, phần còn lại thuộc về người vợ hoặc chồng còn sống. Nếu người mất có để lại di chúc hợp pháp, việc phân chia sẽ được thực hiện theo nội dung của di chúc, còn không thì phân chia theo pháp luật.

2) Ví dụ minh họa

Anh D và chị M là vợ chồng và không có con. Cả hai sở hữu một căn hộ trị giá 2 tỷ đồng. Khi anh D qua đời, không để lại di chúc, căn hộ này sẽ được phân chia như sau:

1. Xác định phần tài sản của mỗi bên: Căn hộ là tài sản chung, do đó mỗi người có quyền sở hữu 1 tỷ đồng.
2. Phân chia thừa kế theo pháp luật: Phần 1 tỷ đồng của anh D sẽ được chia cho người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất, bao gồm cha mẹ anh D và vợ là chị M.

Như vậy, cha mẹ của anh D và chị M sẽ là những người thừa kế của anh D. Họ sẽ thỏa thuận và tiến hành phân chia phần tài sản này, đảm bảo công bằng giữa các bên.

3) Những vướng mắc thực tế

• Tranh chấp tài sản giữa cha mẹ và vợ/chồng còn sống: Một trong những vấn đề thường gặp là khi các thành viên gia đình không đồng ý với việc chia tài sản, dẫn đến tranh chấp pháp lý. Các tranh chấp này thường xảy ra nếu không có di chúc, và thành viên còn lại cảm thấy phần chia không hợp lý hoặc muốn giữ lại toàn bộ tài sản.
• Khó khăn khi xác định tài sản riêng và tài sản chung: Nếu trong tài sản có phần đóng góp riêng của một bên từ trước khi kết hôn, thì việc xác định rõ ràng tài sản đó là tài sản chung hay riêng là rất quan trọng nhưng cũng khá phức tạp. Nếu không có chứng từ rõ ràng, tài sản đó có thể bị hiểu nhầm thành tài sản chung và phải chia.
• Di chúc không hợp lệ: Nếu người mất có để lại di chúc, nhưng di chúc đó không hợp lệ, chẳng hạn như không được công chứng, có chữ ký sai, hoặc lập dưới tình trạng không minh mẫn, thì di chúc đó có thể bị vô hiệu, dẫn đến tranh chấp.
• Quyền giữ lại tài sản của người còn sống: Trong nhiều trường hợp, người còn sống mong muốn được giữ lại toàn bộ tài sản để sử dụng và sinh hoạt, nhưng điều này có thể gặp khó khăn nếu có sự can thiệp của những người thừa kế khác.

4) Những lưu ý cần thiết

• Thực hiện phân chia tài sản theo đúng pháp luật: Để tránh tranh chấp, việc phân chia tài sản cần tuân thủ quy định của pháp luật. Khi không có con, người còn sống có thể thực hiện thủ tục thừa kế, tuy nhiên nếu có di chúc, cần phải kiểm tra tính hợp lệ của di chúc để đảm bảo các quy trình pháp lý được thực hiện đúng.
• Xác định rõ tài sản chung và tài sản riêng: Việc xác định phần tài sản của mỗi bên trước khi kết hôn và trong thời gian hôn nhân là rất cần thiết. Tài sản chung có thể bao gồm những gì mà hai bên tạo lập hoặc nhận được trong thời kỳ hôn nhân, trong khi tài sản riêng bao gồm những tài sản có trước hôn nhân hoặc được tặng cho riêng biệt.
• Công chứng di chúc: Để đảm bảo quyền lợi và tránh tranh chấp trong tương lai, nếu có di chúc, di chúc nên được công chứng hoặc có người làm chứng, đặc biệt là khi không có con và tài sản chung lớn. Di chúc rõ ràng và hợp lệ sẽ giúp việc phân chia tài sản diễn ra dễ dàng hơn.
• Giải quyết tranh chấp qua thỏa thuận hoặc tư vấn pháp lý: Nếu không thể thỏa thuận phân chia tài sản chung giữa vợ chồng và gia đình hai bên, việc tìm đến tư vấn pháp lý sẽ giúp giải quyết các vướng mắc một cách minh bạch, đúng pháp luật và bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên.

5) Căn cứ pháp lý

Căn cứ vào các quy định pháp luật hiện hành về thừa kế tài sản chung của vợ chồng khi không có con, các điều luật liên quan bao gồm:

• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về các hàng thừa kế, quyền lập di chúc và các quy định thừa kế tài sản.
• Bộ luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Điều 33 quy định về tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng, và các quy định phân chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân và sau khi một bên qua đời.
• Luật Công chứng 2014: Quy định về tính hợp pháp của di chúc và quy trình công chứng di chúc, đảm bảo tính hợp lệ trong trường hợp cần thiết.

Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn có thể tham khảo thêm tại Thừa kế – Luật PVL Group hoặc tìm đọc các bài viết khác liên quan trên Báo Pháp Luật – Bạn đọc.

Kết luận: Khi không có con, tài sản chung của vợ chồng sẽ được phân chia theo pháp luật hoặc theo di chúc nếu có. Người còn sống có quyền giữ lại phần tài sản của mình, trong khi phần tài sản của người đã mất sẽ được phân chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Để đảm bảo việc phân chia đúng quy định và tránh các tranh chấp pháp lý không đáng có, cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt pháp lý ngay từ đầu. Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong mọi vấn đề pháp lý về thừa kế và chia tài sản chung trong hôn nhân.