Khi nào tài sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật? Tìm hiểu các trường hợp phân chia tài sản thừa kế dưới hình thức hiện vật và các quy định pháp lý liên quan.
1) Khi nào tài sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật?
Khi nào tài sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật? Tài sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật khi có sự đồng thuận của tất cả các bên thừa kế hoặc khi tài sản đó không dễ dàng để chuyển đổi thành tiền mặt. Quy định này nhằm đảm bảo quyền lợi và tránh xung đột giữa các bên thừa kế, đặc biệt khi tài sản thừa kế có giá trị văn hóa, tinh thần hoặc khó chia nhỏ.
Các trường hợp tài sản thừa kế có thể chia bằng hiện vật
- Đồng thuận giữa các bên thừa kế: Nếu các bên thừa kế thống nhất với nhau về việc phân chia tài sản bằng hiện vật và có thỏa thuận cụ thể về việc này, tài sản có thể được chia theo cách đó. Sự đồng thuận này giúp quá trình chia thừa kế diễn ra nhanh chóng và thuận lợi.
- Tài sản có tính chất đặc biệt, không thể chia nhỏ: Đối với tài sản có giá trị tinh thần, không dễ chia nhỏ, hoặc không thể bán để chuyển thành tiền mà không làm mất đi giá trị (như tranh, cổ vật, đất đai có ý nghĩa đặc biệt), việc chia bằng hiện vật là phương án khả thi nhất. Các bên thừa kế có thể sở hữu chung hoặc thỏa thuận để một bên sở hữu hoàn toàn và trả phần giá trị tương ứng cho các bên còn lại.
- Di chúc chỉ định chia bằng hiện vật: Trong trường hợp người để lại di sản có di chúc chỉ định rõ việc phân chia tài sản bằng hiện vật, các bên thừa kế cần tuân thủ theo nguyện vọng của người để lại di sản nếu di chúc hợp pháp. Ví dụ, người lập di chúc có thể yêu cầu con cái giữ lại ngôi nhà của mình để làm nơi tưởng nhớ thay vì bán đi chia tiền.
- Tài sản có giá trị không đồng đều nhưng khó định giá: Với các tài sản mà việc định giá chính xác là khó khăn, chẳng hạn như các tác phẩm nghệ thuật độc bản hoặc tài sản tinh thần, phân chia bằng hiện vật có thể là lựa chọn phù hợp để tránh những tranh cãi về giá trị.
2) Ví dụ minh họa
Ví dụ cụ thể: Ông H qua đời, để lại một căn nhà cổ có giá trị lớn và một bộ sưu tập tranh quý. Theo di chúc, ông H mong muốn giữ lại căn nhà cho gia đình để thờ phụng, không được bán đi. Các con của ông H đồng ý với mong muốn này và quyết định chia tài sản thừa kế bằng hiện vật. Con trai lớn của ông H giữ quyền sở hữu căn nhà để làm nơi tưởng nhớ, trong khi bộ sưu tập tranh được chia đều cho hai người con khác.
Trong trường hợp này, việc chia tài sản bằng hiện vật đã đáp ứng được mong muốn của người để lại di sản và thỏa mãn quyền lợi của các thừa kế, tránh được các tranh chấp không đáng có.
3) Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong việc đạt được sự đồng thuận giữa các thừa kế: Việc đạt được sự đồng thuận để chia tài sản bằng hiện vật thường gặp khó khăn, đặc biệt khi có nhiều thừa kế với quyền lợi và mong muốn khác nhau. Một số người có thể mong muốn bán tài sản để nhận tiền mặt trong khi những người khác lại muốn giữ lại tài sản hiện vật.
Khó khăn trong việc định giá tài sản hiện vật: Các tài sản như tranh quý, cổ vật, hay bất động sản có ý nghĩa tinh thần thường khó định giá chính xác. Điều này có thể dẫn đến mâu thuẫn khi các bên không đồng ý với giá trị tài sản và phần chia của mỗi người.
Khó khăn trong việc duy trì tài sản chung: Nếu tài sản được chia bằng hiện vật và thuộc sở hữu chung của nhiều người, việc bảo quản và duy trì tài sản chung cũng là một vấn đề phức tạp. Ví dụ, một căn nhà cổ nếu không được bảo dưỡng thường xuyên sẽ nhanh chóng xuống cấp, dẫn đến tranh chấp giữa các bên về trách nhiệm bảo dưỡng và chi phí liên quan.
Khả năng xảy ra tranh chấp nếu di chúc không rõ ràng: Trong nhiều trường hợp, di chúc không nêu rõ việc phân chia bằng hiện vật hoặc chỉ định cụ thể ai sẽ được hưởng phần tài sản hiện vật nào. Điều này có thể gây ra xung đột giữa các bên thừa kế khi mỗi người có quan điểm và mong muốn khác nhau về việc sở hữu tài sản.
4) Những lưu ý cần thiết
Thỏa thuận phân chia rõ ràng và có công chứng: Để tránh tranh chấp, các bên thừa kế nên thực hiện thỏa thuận phân chia bằng hiện vật một cách chi tiết và công chứng tại cơ quan pháp luật. Việc công chứng giúp đảm bảo tính pháp lý của thỏa thuận và tránh được các tranh chấp tiềm ẩn.
Định giá tài sản trước khi phân chia: Trước khi chia tài sản bằng hiện vật, các bên nên đồng thuận về giá trị của tài sản qua một tổ chức định giá uy tín. Điều này giúp các bên thừa kế có cơ sở để thỏa thuận về phần chia một cách công bằng và minh bạch.
Tham khảo ý kiến luật sư: Khi có tài sản thừa kế phức tạp hoặc có khả năng phát sinh tranh chấp, người thừa kế nên tham khảo ý kiến của luật sư để được tư vấn pháp lý. Luật sư sẽ hỗ trợ trong việc phân chia tài sản sao cho đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên, đồng thời hạn chế rủi ro về tranh chấp.
Quy định quyền lợi sở hữu chung: Nếu các bên đồng ý sở hữu chung tài sản, nên lập thỏa thuận về trách nhiệm bảo quản, sử dụng và phân chia chi phí để duy trì tài sản. Thỏa thuận này có thể giảm thiểu xung đột giữa các bên trong quá trình quản lý tài sản sau khi phân chia.
5) Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Dân sự năm 2015: Bộ luật này là cơ sở pháp lý quan trọng quy định về việc phân chia tài sản thừa kế, bao gồm các nguyên tắc phân chia bằng hiện vật. Các quy định này giúp bảo vệ quyền lợi của các bên và hạn chế tranh chấp trong quá trình phân chia.
- Luật Công chứng năm 2014: Quy định về các thủ tục công chứng liên quan đến di chúc, phân chia tài sản thừa kế, và các văn bản thỏa thuận phân chia tài sản giữa các bên thừa kế. Công chứng giúp đảm bảo tính hợp pháp của các thỏa thuận và giảm thiểu tranh chấp về sau.
Những căn cứ pháp lý trên giúp người thừa kế thực hiện quyền lợi và nghĩa vụ của mình một cách hợp pháp, đặc biệt là khi tài sản thừa kế có giá trị cao hoặc mang tính đặc biệt. Để đảm bảo quá trình phân chia tài sản được thực hiện đúng quy định và tránh rủi ro tranh chấp, các bên có thể liên hệ Luật PVL Group để nhận được sự tư vấn pháp lý từ các chuyên gia.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/thua-ke/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
