Những loại ngư cụ nào bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản?

Những loại ngư cụ nào bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản? Bài viết phân tích các loại ngư cụ bị cấm và các biện pháp xử phạt theo quy định.

1. Những loại ngư cụ nào bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản?

Những loại ngư cụ nào bị cấm sử dụng trong khai thác thủy sản là câu hỏi quan trọng liên quan đến việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đảm bảo tính bền vững và bảo vệ môi trường biển. Việc sử dụng ngư cụ cấm có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến hệ sinh thái biển, tiêu diệt cả cá nhỏ, cá chưa trưởng thành, và làm suy giảm số lượng loài thủy sản. Các loại ngư cụ bị cấm được quy định rõ ràng trong Luật Thủy sản và các văn bản pháp luật liên quan.

Các loại ngư cụ bị cấm bao gồm:

• Lưới cào: Lưới cào là một loại ngư cụ có tính chất huỷ diệt cao vì nó cào sát đáy biển, tiêu diệt toàn bộ hệ sinh thái đáy và giết chết cả những loài không phải mục tiêu khai thác. Việc sử dụng lưới cào có thể làm biến đổi cấu trúc đáy biển, làm mất môi trường sống của nhiều loài thủy sản.
• Lưới rê mắt nhỏ: Lưới rê mắt nhỏ là loại lưới có kích thước mắt lưới quá nhỏ, khiến các loài cá con và sinh vật biển nhỏ khác không có cơ hội thoát ra. Điều này làm suy giảm số lượng thủy sản chưa trưởng thành, ảnh hưởng tiêu cực đến việc tái sinh sản và phát triển của các loài.
• Lưới vây có kích thước mắt lưới không đúng quy định: Lưới vây được sử dụng để vây bắt cá trong phạm vi rộng, nhưng nếu mắt lưới quá nhỏ hoặc không đúng quy định, nó sẽ bắt được cả các loài cá con và cá chưa trưởng thành, gây hại cho nguồn lợi thủy sản.
• Sử dụng điện, chất độc hoặc chất nổ để khai thác: Đây là những biện pháp khai thác nguy hiểm, không chỉ gây chết hàng loạt cá mà còn làm hủy hoại môi trường sống dưới nước. Việc sử dụng các biện pháp này bị cấm tuyệt đối trong khai thác thủy sản.
• Lưới đèn hoặc lưới dùng ánh sáng mạnh: Lưới đèn hoặc lưới dùng ánh sáng mạnh được sử dụng để dụ cá, nhưng chúng làm mất cân bằng sinh thái biển, ảnh hưởng đến sự phân bố tự nhiên của các loài thủy sản và có thể làm suy giảm số lượng các loài này một cách nhanh chóng.

Những loại ngư cụ bị cấm này được đưa ra nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ môi trường biển và đảm bảo tính bền vững trong khai thác thủy sản.

2. Ví dụ minh họa về sử dụng ngư cụ bị cấm trong khai thác thủy sản

Một tàu cá ở tỉnh Khánh Hòa đã bị cơ quan chức năng phát hiện sử dụng lưới cào để khai thác thủy sản, gây thiệt hại nghiêm trọng cho môi trường biển như sau:

• Bước 1: Sau khi nhận được thông tin phản ánh từ người dân, cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra tàu cá này ngoài khơi.
• Bước 2: Kết quả kiểm tra cho thấy tàu cá sử dụng lưới cào để khai thác sát đáy biển, làm tổn hại đến hệ sinh thái đáy biển và bắt được cả những loài cá nhỏ chưa trưởng thành.
• Bước 3: Tàu cá bị xử phạt hành chính 50 triệu đồng, tịch thu ngư cụ vi phạm và buộc chủ tàu cam kết không tái phạm.
• Bước 4: Chủ tàu phải thực hiện biện pháp cải thiện môi trường biển bị tổn hại do hành vi khai thác trái phép gây ra.

Ví dụ này minh họa cách cơ quan chức năng áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định về sử dụng ngư cụ trong khai thác thủy sản.

3. Những vướng mắc thực tế trong xử lý vi phạm ngư cụ bị cấm trong khai thác thủy sản

Mặc dù đã có các quy định cụ thể về ngư cụ bị cấm, nhưng trong thực tế vẫn tồn tại nhiều vướng mắc trong việc kiểm soát và xử lý vi phạm:

• Thiếu nhận thức của ngư dân: Nhiều ngư dân chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của việc sử dụng ngư cụ bị cấm, dẫn đến tình trạng tái phạm. Họ thường ưu tiên lợi ích kinh tế trước mắt mà bỏ qua yếu tố bền vững và bảo vệ môi trường biển.
• Khó khăn trong giám sát: Việc giám sát hoạt động khai thác thủy sản trên biển là một thách thức lớn do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, đặc biệt là trong các vùng biển xa bờ. Điều này tạo điều kiện cho một số tàu cá tiếp tục sử dụng ngư cụ bị cấm mà không bị phát hiện.
• Thiếu lực lượng kiểm tra: Nhiều địa phương thiếu lực lượng và trang thiết bị cần thiết để thực hiện việc kiểm tra và giám sát thường xuyên, dẫn đến việc nhiều hành vi vi phạm không được xử lý kịp thời.
• Chế tài xử phạt chưa đủ mạnh: Mặc dù có quy định xử phạt nhưng mức phạt hiện nay chưa đủ lớn để tạo sức răn đe, dẫn đến việc một số ngư dân sẵn sàng chấp nhận vi phạm để thu được lợi ích kinh tế cao hơn.

Những vướng mắc này cần được giải quyết thông qua việc nâng cao nhận thức, tăng cường giám sát, cải thiện hệ thống chế tài và hỗ trợ nguồn lực để đảm bảo tuân thủ quy định về sử dụng ngư cụ trong khai thác thủy sản.

4. Những lưu ý cần thiết khi tuân thủ quy định về sử dụng ngư cụ trong khai thác thủy sản

Để đảm bảo tuân thủ các quy định về sử dụng ngư cụ trong khai thác thủy sản, ngư dân và doanh nghiệp khai thác cần lưu ý:

• Hiểu rõ quy định về ngư cụ bị cấm: Ngư dân cần nắm rõ các loại ngư cụ bị cấm sử dụng và không được sử dụng những loại ngư cụ này trong quá trình khai thác để tránh vi phạm pháp luật.
• Sử dụng ngư cụ thay thế phù hợp: Cần lựa chọn và sử dụng các loại ngư cụ thay thế phù hợp, đạt tiêu chuẩn để khai thác hiệu quả và bền vững, đồng thời bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
• Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng ngư cụ: Ngư dân cần kiểm tra và bảo dưỡng ngư cụ định kỳ để đảm bảo chúng vẫn đáp ứng các tiêu chuẩn khai thác, không gây tổn hại cho môi trường biển.
• Báo cáo và hợp tác với cơ quan chức năng: Ngư dân cần báo cáo định kỳ về tình hình khai thác và hợp tác với cơ quan chức năng trong việc giám sát và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
• Tham gia các khóa đào tạo về khai thác bền vững: Các chủ tàu và thuyền viên nên tham gia các khóa đào tạo về quy định pháp luật và kỹ năng khai thác bền vững để nâng cao nhận thức và kỹ năng khai thác an toàn.

5. Căn cứ pháp lý liên quan đến ngư cụ bị cấm trong khai thác thủy sản

• Luật Thủy sản 2017 (số 18/2017/QH14): Quy định về quản lý khai thác thủy sản, bao gồm các loại ngư cụ bị cấm sử dụng để bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
• Nghị định số 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, bao gồm xử phạt hành vi sử dụng ngư cụ bị cấm trong khai thác.
• Thông tư số 26/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Hướng dẫn chi tiết về quản lý ngư cụ và các biện pháp bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
• Nghị định số 36/2020/NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về bảo vệ môi trường biển và cấm sử dụng các loại ngư cụ gây hại cho hệ sinh thái biển.

Liên kết nội bộ: Bạn có thể tìm hiểu thêm về các quy định pháp luật khác tại PVL Group – Tổng hợp.