Quy định về quyền sở hữu di sản thừa kế khi có nhiều người thừa kế là gì? Tìm hiểu chi tiết cách phân chia di sản và quyền lợi của từng người trong bài viết này.
1) Quy định về quyền sở hữu di sản thừa kế khi có nhiều người thừa kế là gì?
Khi một người để lại di sản và có nhiều người thừa kế, quy định pháp luật Việt Nam yêu cầu quyền sở hữu di sản phải được phân chia dựa trên nguyên tắc công bằng và tuân thủ theo thứ tự hàng thừa kế hoặc theo di chúc. Việc xác định quyền sở hữu di sản phụ thuộc vào hình thức thừa kế, bao gồm thừa kế theo di chúc và thừa kế theo pháp luật.
Phân chia quyền sở hữu di sản theo di chúc
Khi có di chúc, tài sản sẽ được phân chia dựa trên nội dung di chúc do người để lại di sản quy định. Người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế và quy định phần tài sản cho từng người thừa kế. Tuy nhiên, pháp luật yêu cầu rằng những người thừa kế không có khả năng lao động hoặc những người phụ thuộc (như con dưới 18 tuổi) phải được đảm bảo một phần di sản dù không được đề cập trong di chúc.
Phân chia quyền sở hữu di sản theo pháp luật
Nếu không có di chúc hoặc di chúc bị vô hiệu, di sản sẽ được phân chia theo quy định pháp luật dựa trên thứ tự hàng thừa kế. Theo quy định, hàng thừa kế đầu tiên bao gồm vợ/chồng, con cái, cha mẹ đẻ hoặc cha mẹ nuôi hợp pháp của người để lại di sản. Các hàng thừa kế tiếp theo sẽ được áp dụng nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó.
Quyền sở hữu chung của các đồng thừa kế
Khi một tài sản thuộc sở hữu của nhiều người thừa kế, họ sẽ đồng sở hữu phần di sản theo tỷ lệ được phân chia. Quyền sở hữu chung này cho phép mỗi người thừa kế có quyền lợi và trách nhiệm đối với phần tài sản của mình. Trong trường hợp tài sản không thể chia nhỏ (như nhà đất), các đồng thừa kế có thể thỏa thuận bán tài sản để chia giá trị hoặc tiếp tục đồng sở hữu theo thỏa thuận chung.
Quy định pháp lý về quyền sở hữu di sản thừa kế khi có nhiều người thừa kế
Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ quyền và nghĩa vụ của từng người thừa kế, từ quyền lợi đối với phần tài sản đến trách nhiệm trong việc thanh toán nghĩa vụ tài chính liên quan đến di sản.
2) Ví dụ minh họa
Trường hợp quyền sở hữu di sản thừa kế khi có nhiều người thừa kế
Ông H qua đời và để lại một căn nhà cùng một khoản tiền tiết kiệm. Ông H không có di chúc, và theo pháp luật, hàng thừa kế thứ nhất của ông H gồm người vợ và hai người con. Phần di sản của ông H sẽ được chia đều cho ba người, mỗi người nhận 1/3 giá trị căn nhà và khoản tiền tiết kiệm. Căn nhà không thể chia nhỏ, do đó ba người thừa kế có thể thỏa thuận bán căn nhà và chia tiền hoặc tiếp tục đồng sở hữu căn nhà và cùng sử dụng theo thỏa thuận chung.
3) Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong việc xác định tỷ lệ sở hữu và phân chia tài sản không thể chia nhỏ
Khi di sản thừa kế là những tài sản không thể chia nhỏ như bất động sản, xe cộ hoặc doanh nghiệp gia đình, các đồng thừa kế thường gặp khó khăn trong việc phân chia tài sản. Một số người thừa kế có thể muốn bán tài sản để chia tiền, trong khi những người khác muốn giữ lại và đồng sở hữu. Điều này dẫn đến các mâu thuẫn và tranh chấp kéo dài.
Tranh chấp về quyền sở hữu di sản khi có di chúc không rõ ràng hoặc vô hiệu
Di chúc không rõ ràng hoặc có nội dung không hợp pháp có thể khiến di chúc bị vô hiệu, dẫn đến việc phân chia di sản phải tuân theo pháp luật. Những tranh chấp có thể xảy ra khi người thừa kế không đồng ý với việc phân chia tài sản theo quy định pháp luật và mong muốn giữ nguyên ý nguyện của người để lại di sản.
Khó khăn trong việc bảo quản và quản lý tài sản chung
Khi có nhiều đồng thừa kế cùng sở hữu một tài sản, các bên thường gặp khó khăn trong việc bảo quản và quản lý tài sản. Các chi phí bảo trì và quản lý tài sản có thể gây ra tranh cãi, đặc biệt khi một số người thừa kế không muốn chi trả phần chi phí của mình hoặc không đồng ý với cách thức quản lý tài sản chung.
4) Những lưu ý cần thiết
Lập di chúc rõ ràng và hợp pháp
Để tránh các tranh chấp không cần thiết giữa các người thừa kế, người để lại di sản nên lập di chúc rõ ràng và hợp pháp, ghi rõ từng phần tài sản cho mỗi người thừa kế. Di chúc hợp pháp sẽ giúp quá trình phân chia diễn ra suôn sẻ và tránh được các tranh cãi không đáng có.
Thỏa thuận chung về cách thức quản lý tài sản đồng sở hữu
Trong trường hợp có nhiều người thừa kế cùng sở hữu một tài sản, các đồng thừa kế nên thống nhất và lập thỏa thuận rõ ràng về cách thức quản lý và bảo quản tài sản chung. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi người thừa kế đều hiểu và đồng ý về trách nhiệm và quyền lợi của mình trong tài sản đồng sở hữu.
Tham khảo ý kiến luật sư khi gặp tranh chấp
Khi có tranh chấp về quyền sở hữu di sản thừa kế hoặc khi cần giải quyết các vấn đề pháp lý phức tạp, người thừa kế nên tìm sự tư vấn của luật sư để bảo vệ quyền lợi của mình và tránh các rủi ro pháp lý.
5) Căn cứ pháp lý
Pháp luật Việt Nam quy định về quyền sở hữu di sản thừa kế khi có nhiều người thừa kế trong Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản pháp luật liên quan. Cụ thể:
- Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về phân chia di sản theo pháp luật, quyền và nghĩa vụ của từng người thừa kế.
- Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền sở hữu chung của các đồng thừa kế và nguyên tắc giải quyết tài sản không thể chia nhỏ.
Bài viết trên đây đã cung cấp thông tin chi tiết về quy định về quyền sở hữu di sản thừa kế khi có nhiều người thừa kế. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tránh các tranh chấp kéo dài, Luật PVL Group khuyến khích người dân tìm hiểu kỹ quy định pháp luật và tham khảo ý kiến pháp lý khi cần thiết.
Liên kết nội bộ: Thừa kế
Liên kết ngoại: Bạn đọc
