Khi nào một người thừa kế có thể bị tước quyền thừa kế do lạm dụng di sản? Tìm hiểu về quy định và những vấn đề pháp lý liên quan tại đây.
1) Khi nào một người thừa kế có thể bị tước quyền thừa kế do lạm dụng di sản?
Lạm dụng di sản là gì và khi nào bị tước quyền thừa kế?
Theo quy định pháp luật Việt Nam, lạm dụng di sản là hành vi sử dụng tài sản thừa kế không đúng mục đích, gây thiệt hại cho các đồng thừa kế hoặc vi phạm các nghĩa vụ liên quan đến di sản thừa kế. Một người thừa kế có thể bị tòa án tước quyền thừa kế nếu có hành vi lạm dụng di sản gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của các đồng thừa kế khác. Tòa án sẽ xem xét tình huống, mức độ vi phạm và tác động của hành vi lạm dụng để đưa ra phán quyết về việc tước quyền thừa kế.
Các trường hợp cụ thể có thể dẫn đến việc tước quyền thừa kế do lạm dụng di sản
Có một số hành vi lạm dụng di sản nghiêm trọng có thể dẫn đến tước quyền thừa kế, bao gồm nhưng không giới hạn ở:
- Sử dụng tài sản thừa kế không đúng mục đích: Người thừa kế được quyền sử dụng phần di sản của mình nhưng không được phép gây tổn hại đến giá trị hoặc quyền lợi của các phần thừa kế khác. Ví dụ, người thừa kế sử dụng tài sản chung làm tài sản riêng mà không thông báo hay xin phép từ các đồng thừa kế.
- Chiếm đoạt tài sản thừa kế: Đây là hành vi cố ý chiếm đoạt phần di sản của các đồng thừa kế khác, làm giảm giá trị tài sản thừa kế chung. Hành vi này gây thiệt hại cho quyền lợi của các đồng thừa kế và có thể dẫn đến quyết định tước quyền thừa kế.
- Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ bảo quản di sản: Người thừa kế không thực hiện nghĩa vụ bảo quản, bảo vệ tài sản, để tài sản bị hư hại hoặc mất mát nghiêm trọng cũng có thể bị tòa án xem xét tước quyền thừa kế nếu có yêu cầu từ các đồng thừa kế.
Hậu quả của việc bị tước quyền thừa kế
Khi bị tòa án tước quyền thừa kế do hành vi lạm dụng di sản, người thừa kế sẽ mất hoàn toàn quyền lợi đối với di sản của người để lại. Phần tài sản mà người thừa kế này lẽ ra được hưởng sẽ được chia lại cho các đồng thừa kế khác hoặc xử lý theo quy định của pháp luật về thừa kế.
2) Ví dụ minh họa
Trường hợp thực tế:
Giả sử, ông H qua đời để lại một căn nhà và khoản tiền gửi ngân hàng làm di sản cho các con. Người con cả được giao trách nhiệm quản lý toàn bộ di sản, chờ đến khi các đồng thừa kế khác hoàn tất thủ tục pháp lý mới tiến hành phân chia. Tuy nhiên, thay vì bảo quản, người con cả đã rút toàn bộ số tiền từ tài khoản ngân hàng và dùng cho mục đích cá nhân, thậm chí còn bán căn nhà mà không xin phép các đồng thừa kế. Sau khi sự việc được phát hiện, các đồng thừa kế khác đã yêu cầu tòa án can thiệp và đưa ra quyết định tước quyền thừa kế của người con cả, không cho phép người này tiếp tục nhận phần di sản thừa kế.
3) Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong việc chứng minh hành vi lạm dụng di sản:
Nhiều khi hành vi lạm dụng di sản không được thể hiện rõ ràng qua các hành động trực tiếp, gây khó khăn trong quá trình thu thập bằng chứng và chứng minh. Chẳng hạn, nếu người thừa kế chỉ sử dụng tài sản một phần hoặc đã trả lại một phần di sản, các đồng thừa kế có thể phải gặp khó khăn trong việc chứng minh đầy đủ hành vi vi phạm.
Quyền lợi của các đồng thừa kế bị ảnh hưởng bởi sự lạm dụng:
Việc một người thừa kế lạm dụng di sản không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ gia đình và sự công bằng trong quá trình phân chia di sản. Các đồng thừa kế khác có thể cảm thấy không hài lòng, tạo ra mâu thuẫn hoặc tranh chấp phức tạp.
4) Những lưu ý cần thiết
Tham khảo ý kiến luật sư khi có tranh chấp:
Khi phát hiện có hành vi lạm dụng di sản, các đồng thừa kế nên nhanh chóng nhờ đến luật sư để tư vấn và xử lý vụ việc. Luật sư sẽ giúp thu thập chứng cứ, đánh giá tính hợp pháp của các hành vi vi phạm và hỗ trợ đệ đơn yêu cầu tước quyền thừa kế.
Cân nhắc và thông báo rõ trách nhiệm bảo quản di sản:
Khi một người thừa kế được giao nhiệm vụ quản lý tài sản chung, cần có sự thống nhất và ghi nhận bằng văn bản về các trách nhiệm, quyền hạn để tránh xảy ra tình trạng lạm dụng. Điều này cũng giúp làm rõ trách nhiệm pháp lý nếu có hành vi vi phạm xảy ra.
5) Căn cứ pháp lý
Các quy định liên quan đến quyền thừa kế và tước quyền thừa kế đã được quy định trong Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản pháp lý có liên quan. Một số điều luật quan trọng:
- Điều 661 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về nghĩa vụ bảo quản di sản, nghĩa vụ này yêu cầu người thừa kế phải quản lý tài sản đúng mục đích và bảo vệ quyền lợi của các đồng thừa kế khác.
- Điều 662 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về việc tước quyền thừa kế đối với người có hành vi vi phạm nghiêm trọng, gây thiệt hại đến di sản và quyền lợi của các đồng thừa kế.
Bài viết trên đây cung cấp thông tin chi tiết về các trường hợp người thừa kế có thể bị tước quyền thừa kế do hành vi lạm dụng di sản. Để đảm bảo quyền lợi và công bằng cho tất cả các đồng thừa kế, Luật PVL Group khuyến khích người thừa kế hãy tham khảo ý kiến luật sư khi gặp phải tranh chấp hoặc có các hành vi vi phạm quy định về thừa kế.
Liên kết nội bộ: Thừa kế
Liên kết ngoại: Bạn đọc
